Congres KBL 2

Begrijpen en begrepen worden

Onderwijs biedt leerlingen een venster op de wereld. Ze leren wat er in die wereld gebeurt, en gebeurde, en wie zij zijn en willen worden. Leren begrijpen en leren begrepen te worden leren leerlingen in alle domeinen. Ze lezen teksten van allerlei soort om greep te krijgen op de wereld om hen heen, zakelijke en fictieteksten, en leren de kern ervan te begrijpen. Ze leren om hun begrip met anderen te delen: ze schrijven antwoorden op vragen, ze bespreken inzichten met anderen, ze schrijven een tekst gebaseerd op een, twee of meer bronnen. Met kennisdeling nemen zij deel aan de gemeenschap, hebben zij een stem. In deze presentatie laat ik zien dat het begrijpend leerproces en het schrijfproces om begrepen te worden grotendeels spiegelbeeldig is, dat lezen ten behoeve van een schrijftaak leerlingen een authentiek leesdoel verschaft waarbij de begripslat hoog ligt, en dat de effectieve didactiek voor begrijpend lezen en begrijpelijk schrijven op een en dezelfde leest geschoeid zijn.

Gert Rijlaarsdam is hoogleraar innovatief taalonderwijs aan de Universiteit van Amsterdam en voorzitter van de Werkgroep Onderzoek en Didactiek Nederlands (WODN). Na een loopbaan als leraar Nederlands van zeventien jaar wijdde hij zich aan vakdidactisch onderzoek. Met een team van onderzoekers en promovendi richtte hij zich vooral op schrijf-, fictie- en kunstonderwijs. Hij nam het initiatief voor opzetten van Nieuwsbegrip schrijfonderwijs, in samenhang met de begrijpend leeslessen. Dat onderzoek liet zien dat leerlingen die nieuwsbegrip Schrijven volgden, een halfjaar leerwinst boekten vergeleken bij leerlingen die 'gewoon' schrijfonderwijs volgden. In ander onderzoek toonde het onderzoeksteam aan dat leerlingen die andere leerlingen observeerden als zij lazen of schreven, meer leerden dan leerlingen die zelf schreven of lazen. De WODN bereidt een publicatie voor waarin schrijf- en leesvaardigheid nauw op elkaar betrokken worden.

Gert Rijlaarsdam

Gert Rijlaarsdam

Hoogleraar innovatief taalonderwijs aan de Universiteit van Amsterdam en voorzitter van de Werkgroep Onderzoek en Didactiek Nederlands (WODN).

Terug naar overzicht
x