Burgerschapsvorming: waar staan we en wat kunnen we doen

Alhoewel burgerschap al langer op de onderwijsagenda’s staat, vraagt de voorgenomen wet burgerschap nu om een prominente plek op deze agenda’s. Veel scholen vinden het vormgeven van het burgerschapsonderwijs een complex vraagstuk. Er is behoefte aan heel concrete, inhoudelijke invulling. Burgerschapsvorming heeft alles te maken met opvoeden/pedagogisch handelen en met de doelen die in school daarmee samenhangen. Hoe verbinden we ons pedagogisch handelen nu met burgerschapsvorming? Een scherp beeld van het basisklimaat, het pedagogisch handelen en concrete invulling van burgerschapsvorming, is essentieel. Hoe krijg je volledig zicht op alle aspecten die van invloed zijn? Vanaf waar begint het bouwen? We ontwikkelden een handige burgerschapscan voor het primair onderwijs, speciaal onderwijs én het voortgezet onderwijs.

Burgerschapscan voor concreet inzicht

Om de burgerschapsdoelen te halen, is het dus eerst van belang om inzicht te hebben in de huidige situatie. De CED-Groep ontwikkelde een burgerschapscan, waarmee je op een heel gerichte manier alle concrete inhoudelijke aspecten van het onderwerp doorloopt. De vragen van de scan zijn gericht op de volgende domeinen:

• School als oefenplaats voor democratie
• Leerlingenparticipatie
• Conflictoplossing
• Diversiteit en persoonsvorming
• Sociaal gedrag en basisklimaat
• Pedagogisch handelen

Bijvoorbeeld: organiseren wij dat leerlingen van elkaar leren? Is er in de school een heldere lijn in conflictoplossing? Worden oudere leerlingen ingezet om jongere leerlingen te helpen? Vanuit een goede analyse kun je stappen gaan zetten naar duurzaam burgerschapsonderwijs.

Voor bestuurders

Bestuurders kunnen de burgerschapsscan inzetten voor al hun scholen. Daarmee krijg je een korte rapportage op bestuursniveau aan de hand van de resultaten. Dit geeft waardevolle inzichten voor de toekomst van het burgerschapsonderwijs op de scholen.