Precies aan de goede dingen werken

Hoe het team van obs Mathenesse het tij keerde met OGW4D 
Toen Lisette en Jany over Opbrengstgericht werken in 4D (OGW4D) hoorden, wisten ze: dit is wat we nodig hebben. ‘We volgden een training van de CED-Groep bij Stichting BOOR, ons bestuur,’ vertelt Lisette. ‘We hebben trainer Wilma Peulen daarna gevraagd om samen naar onze data te kijken. Dat was het begin van de uitweg uit de rode cijfers.’ Eerst doken Lisette en Jany zelf dieper in de aanpak. Daarna volgden twee trainingsbijeenkomsten voor het team. Lisette: ‘Met Wilma's collega Lyssa Keetels hebben we eerst een visie voor het jonge kind ontwikkeld, ambities geformuleerd en het hele kleuteraanbod beredeneerd vastgesteld. Iedereen is ervan doordrongen: de resultaten van groep 8 beginnen in groep 1. We doen het samen. Het gaat nu heel erg goed met de kleuters.’  

Wat data vertellen 
Nog geen twee jaar later is datagestuurd werken niet meer weg te denken in de school. Wat heeft de aanpak opgeleverd? ‘De data maken op een eenvoudige manier inzichtelijk waar we staan,’ legt Jany uit. ‘Bij het duiden van de data kun je heel objectief vaststellen waar ontwikkeling nodig is. Daar stel je dan ambities voor op. Het team was gewend om naar de vaardigheidsscores te kijken. Dan was er wel groei te zien, maar die groei was niet gerelateerd aan het leerjaar en de kalenderleeftijd. Met behulp van data kwamen we erachter dat onze leerlingen veel meer kunnen dan werd gedacht. Zo ontdekten we dat het aanbod in de klassen niet aansloot bij het leerlingenniveau.’ Het instructiemodel is versterkt, de methoden zijn onder de loep genomen en met behulp van een hiatenplan ging de school aan de slag. Als eerste ging het rekenonderwijs op de schop. Met de niveaus en de hiaten in beeld, werd het onderwijs passend gemaakt. ‘We zagen in de data terug dat het hiatenplan heeft gewerkt: de resultaten verbeterden in een hoog tempo. In een half jaar tijd haalden leerlingen soms een achterstand van anderhalf jaar in.’  

Trots en plezier 
De positieve ontwikkelingen hebben veel gedaan met de kinderen. Lisette: ‘Het was prachtig om te zien dat kinderen plezier kregen in de lessen en trots waren op de resultaten die ze haalden. Maar ook voor het team is het zo fijn. Vorig jaar hoorden we bij de audit dat we een voldoende hadden gehaald. Het bleef stil, tot ik zei: horen jullie wat er is gezegd? Toen landde het pas en barstte het team uit in juichen en klappen. Zij hebben altijd zo hard gewerkt, en zijn zo gedreven. Nu werken zij nog net zo hard, maar wel precies aan de goede dingen. Het bestuur ziet ook wat we bereiken en geeft ons complimenten.’ De nieuwe aanpak voelt als een nieuwe start, die samenvalt met de nieuwe naam van de school. Obs Finlandia werd obs Mathenesse. ‘Die nieuwe naam is een ode aan de wijk en een nieuwe start voor de school. Het kwam allemaal heel mooi samen.’  

Samen met het team 
De introductie van opbrengstgericht werken was het startschot van razendsnelle veranderingen. Met onverminderd enthousiasme zoog het team de aangereikte kennis op. ‘De mensen die hier werken, hebben daar bewust voor gekozen,’ vertelt Jany. ‘De school is klein, maar staat in een kwetsbare wijk. We hebben hier geen enkele leerling met een Nederlandse nationaliteit. Binnen de dagelijkse werkzaamheden nieuwe vaardigheden leren en toepassen vraagt veel van het team. Wij maken de plannen, maar het team moet het uitvoeren. Zonder hen hadden we dit nooit voor elkaar gekregen. Soms moest ik een leerkracht gewoon naar huis sturen. Ze hebben zo hard gewerkt.’ Het pedagogisch klimaat op obs Mathenesse is uitstekend, zo bleek ook uit de uitgevoerde COEL-meting. Het team is warm, gestructureerd en duidelijk, maar er ontbrak een ondersteuningsstructuur. Ook wilden de leerkrachten wel hoge verwachtingen hebben van de leerlingen. ‘Maar ze worstelden met de vraag: hoe geef je dat vorm? En hoe zorg je voor goed afgestemd aanbod? Dat weten ze nu. Datagestuurd werken is de huisstijl van de school geworden.’   

Knoppen om aan te draaien  
‘We zijn op weg, en deze lijn zetten we vastberaden door.’ besluit Lisette. ‘De groei die we hebben doorgemaakt is geweldig. De data vertellen ons precies waar we invloed op kunnen uitoefenen. Dit zijn de knoppen waar we aan kunnen draaien. Wilma heeft ons geleerd om naar een hoge ambitie toe te werken, maar ons ook op het hart gedrukt: draai aan één knop tegelijk. Het is aan ons als managementteam om de veranderprocessen goed te bewaken voor het team. Volgend jaar gaan we aan de slag met Teach Like a Champion, om de lessen nog doelgerichter te maken. En wij, als management, buigen ons over de verdere borging van OGW4D. We zijn zo trots op ons team en onze leerlingen.’