LIST: goede en gemotiveerde lezers

Wat is LIST?

LIST is een project met uitgewerkte programma’s dat werkt vanuit het betrokkenheidsperspectief. In LIST is leesmotivatie geen doel op zich, maar een logisch gevolg van de opzet van de programma’s. De techniek van het (voorbereidend) lezen wordt steeds gekoppeld aan leesbeleving en kennis van de wereld. Schrijven en lezen zijn twee kanten van dezelfde medaille en door veel leeskilometers en aandacht voor vloeiend lezen komen kinderen makkelijk tot tekstbegrip.

In de programma’s, die gedetailleerd uitgewerkt zijn, wordt niet gewerkt met een dagelijkse handleiding en werkboekjes, maar met materialen uit de eigen bieb. Een kwalitatief goede schoolbieb is een prima uitgangspunt om met de LIST-programma’s te werken. Met LIST wordt groepsdoorbroken gewerkt, zodat kinderen passend onderwijs krijgen en niet onnodig blijven hangen.

Je kunt de LIST-programma’s schoolbreed oppakken of bijvoorbeeld starten met het LIST-programma vloeiend lezen in groep 4 t/m 8. LIST heeft de volgende programma’s uitgewerkt:

• LIST kleuterprogramma

Uit een rijk prentenboek wordt een essentieel thema geïdentificeerd dat verder wordt uitgewerkt in negen niveaus. Aan de hand van gerelateerde themaboeken wordt vaak en herhaald voorgelezen, gewerkt aan creatief schrijven, letters en leeshandeling en een brede taalontwikkeling. Kinderen ontwikkelen een brede belangstelling voor boeken, nieuwsgierigheid naar de wondere wereld van geletterdheid en bereiden zich goed voor op het aanvankelijk lezen.

• LIST aanvankelijk lezen

Het programma voor aanvankelijk lezen werkt met een blokkenmodel waarin de focus ligt op de elementen die essentieel zijn voor ontwikkeling van het leesproces. Dit is het enige programma waarbij ook een leesmethode wordt ingezet. De leerlijn en het leesmateriaal van de eigen methode vormen bronmateriaal. In zes blokken wordt gedetailleerd beschreven hoe dagelijks gewerkt wordt aan het bevorderen en automatiseren van de leeshandeling, leesbeleving en creatief schrijven. Het programma sluit goed aan op het kleuterprogramma en programma voor vloeiend lezen.

• LIST vloeiend lezen

Het programma voor vloeiend lezen bestaat uit de onderdelen Hommelen en Stillezen. Bij beide onderdelen lezen de kinderen in een zelfgekozen boek. Tot E4-niveau doen de leerlingen dat hommelend, dat wil zeggen in duo’s en zachtjes hardop op instructieniveau. Daarna lezen de kinderen stil in een leeftijdsadequaat boek. De leerkracht modelt, verzorgt regelmatig minilessen en monitort leesgedrag en leesontwikkeling. Voor risicoleerlingen staat in alle programma’s ondersteuning beschreven.

Implementatie van LIST

De LIST-programma’s staan gedetailleerd beschreven en zijn vrij toegankelijk. Om een succesvolle LIST-school te worden, de programma’s toe te passen zoals ze bedoeld zijn en de aanpak in de vingers te krijgen is een gedegen implementatie essentieel. Werken met LIST vraagt uiteindelijk niet meer van een leerkracht dan werken met een methode en je krijgt er veel voor terug:

• Beter inzicht in leesvaardigheid en leesgedrag van je leerlingen.
• Gemotiveerde lezers die veelal rijke boeken lezen.
• Ruimte om in te spelen op wat je leerlingen nodig hebben.

In het implementatiejaar ligt de focus op de vertaalslag van de papieren naar de praktische werkelijkheid. Het succes van LIST zit in de details en door middel van start-, verdiepings- en borgingsbijeenkomst nemen we het team mee in wat dit betekent voor de praktijk in je groep. In groepsobservaties krijgen leerkrachten persoonlijke handvatten om hun LIST-leerkrachthandelen verder te verfijnen. In bijeenkomsten met de kartrekkers houden we samen de vinger aan de pols, blikken terug en vooruit en ontwikkelen schooleigen materialen. Na dit eerste jaar staat de implementatie van LIST in grote lijnen en is tijd voor borging en verdere verfijning.

We voorzien de school van allerlei materiaal dat het borgen van kwaliteit vereenvoudigt. Denk aan:

• Kijkwijzers
• Suggesties minilessen en leesvragen
• Checklist leerkrachtvaardigheden
• Themaplanning LIST-kleuterprogramma

Onze SpeciaLISTen

Primair onderwijs

Geert Vermeegen – regio midden - Bekijk het Instagram account over listlezen 

Karin Van Bruggen – regio west en zuid-west

Anneke Bemer – regio oost en zuid-oost

Desiree Eggens – regio noordoost

Daniëlle Rood – regio noordwest

Jonge kind

Thera Huijers

Lyssa Keetels-Broers

Anke Oomens