Begrijpend luisteren is een proces waarbij kinderen actief luisteren en meedenken over een voorgelezen verhaal of (informatieve) tekst. Kinderen geven hierbij betekenis aan een verhaal of tekst. Als je gericht start met begrijpend luisteren in de onderbouw, zal dit de opbrengsten van het begrijpend lezen ten goede komen. Het is dan ook onmisbaar binnen de doorgaande lijn.
In deze cursus leer je hoe je jonge kinderen op een doelgerichte betekenisvolle wijze kennis kunt laten maken met subvaardigheden (zoals verbanden leggen), de leesstrategieën en actief luisteren. Daarnaast krijg je handreikingen hoe je de overgang van luisterplezier in de onderbouw naar leesplezier en leesmotivatie in de bovenbouw kunt ondersteunen.

Inhoud

• Doorgaande lijn begrijpend luisteren/begrijpend lezen
• Actief luisteren
• Belang van een goede luisterhouding
• De kracht van modelen
• Woorden leren met boeken en verhalen

Bijeenkomst 1

In deze bijeenkomst komt de relatie tussen begrijpend lezen en luisteren aan de orde. In de onderbouw wordt de basis gelegd voor begrijpend lezen door kinderen vertrouwd te maken met verschillende soorten teksten. Het doelgericht aanleren van subvaardigheden, zoals het leggen van verbanden tussen de tekst en de kennis van de wereld, en door het inzetten van strategieën zorgt ervoor dat leerlingen deze vaardigheden zelf gaan toepassen bij begrijpend lezen.
Een krachtig middel hiervoor is het werken met prentenboeken. Je maakt kennis met een voorleescyclus, waarbij verschillende strategieën op betekenisvolle wijze ingezet kunnen worden. In deze bijeenkomst is er ook aandacht voor de luisterhouding en de leerkrachtvaardigheid modelen, het hardop denken voordoen. Modelen draagt bij aan een beter tekstbegrip van leerlingen. Naast theorie wordt er praktisch geoefend met prentenboeken.

Bijeenkomst 2

Begrijpend luisteren en het leggen van verbanden, maar ook woordenschat zijn belangrijke voorspellers van de latere leesvaardigheid. Lezen of luisteren naar teksten of verhalen is een prima middel om woorden te leren. Woorden worden het beste geleerd in een betekenisvolle context. In prentenboeken is die context volop aanwezig. In deze bijeenkomst leer je hoe je het woordenschatonderwijs een impuls kunt geven m.b.v. een centraal prentenboek en doorlezen binnen een bepaald thema. Hierbij leggen we de klemtoon op het woorden leren m.b.v. boeken/begrijpend luisteren en de verschillende woordleerstrategieën om woorden uit te leggen. Je gaat actief aan de slag met een prentenboek naar keuze.

Resultaat

• Je bent op de hoogte van de doorgaande lijn begrijpend luisteren/lezen en welke inzichten daarbij van belang zijn.
• Je bent bekend met de leesstrategieën die van belang zijn bij het begrijpend luisteren.
• Je weet hoe je een opzet kunt maken om de leesstrategieën, gekoppeld aan een centraal prentenboek, op betekenisvolle wijze vorm en inhoud te geven.
• Je bent bekend met het didactisch principe ‘modelen’ en je kunt deze toepassen bij de strategie voorspellen.
• Je kunt de leesstrategie voorspellen toepassen.
• Je hebt zicht op woorden leren bij boeken en verhalen en op woordselectie en woordenschatdidactiek.
• Je kunt de woordenschataanpak toepassen op boeken en verhalen.

Extra informatie

• Tussen de twee bijeenkomsten voer je in je eigen werksetting een huiswerkopdracht uit; het is dus belangrijk dat je die hebt.
• Je kunt je onderwijs nog verder verbeteren door begeleiding/coaching op de werkvloer. In overleg met cursusleider kan hiervoor een aparte offerte worden aangevraagd. Extra verdiepende bijeenkomsten in relatie tot begrijpend luisteren op locatie zijn ook mogelijk.
• De cursus is voor pedagogisch medewerkers, leerkrachten, taalcoördinatoren en logopedisten die werken met jonge kinderen van 3 – 7 jaar.
• Wanneer je bij beide bijeenkomsten aanwezig bent geweest en de opdracht hebt gemaakt, ontvang je een bewijs van deelname.

Teamtraining

Is de cursus Doelgericht werken aan begrijpend luisteren iets waar je met het hele team mee aan de slag wil? Vanaf ongeveer 8 deelnemers kun je kiezen voor een teamtraining, die we geven op de locatie van jouw keuze. Klik onderin deze pagina op 'Ik wil een teamtraining voor mijn school' en laat je wensen weten. We nemen dan zo snel mogelijk contact met je op.

P1018/P0406/S1539/S1540